HEMA Nedir

Kaynak: Walpurgis el yazması
(Walpurgis fechtbuch, MS. I.33)

Royal Armouries

Bir savaş sanatı geleneği olarak HEMA’nın tarihi yüzyıllarca geriye uzanmaktadır, günümüze kadar ulaşmış yazılı kayıtları kendisine kaynak olarak alır ve bu sebepten HEMA’ya konu kaynakların başlangıç tarihini işaret etmek mümkündür.

HEMA’ya kaynak oluşturan en eski yazılı eser olan Walpurgis el yazması (MS I.33) Dünyadaki bilinen en eski savaş sanatları metinlerinden biridir ve 1320’li yıllara tarihlendirilmektedir.

HEMA’nın araştırılmaya konu tarihi 14. yüzyıldan başlar ve günümüze kadar uzanır. Bu geniş dönem içerisinde Rönesans öncesi ve sonrası Avrupa ve yakın Asya bölgesinde kullanılmış yakın dövüş silahları ve bu silahların kullanılmasına ilişkin teknikler, bunlara ilişkin yazılı kaynaklar ve arkeolojik araştırmalar HEMA’nın konusudur. Kılıç veya mızrak kullanmayı öğrenen 14. yüzyıl savaşçısı, düellolar için rapier ve hançer kullanmayı bir Ustadan özel ders alarak öğrenen Rönesans dönemi tüccarı ya da 19. yüzyılın başlarında Napoleon dönemi savaşlarında süvari kılıcı kullanmayı öğrenen subay aynı geleneğin takipçileridir.

Bugün dünya genelinde uygulandığı haliyle modern bir savaş sanatları ve araştırma disiplini olarak HEMA’nın belirmesi, görece yakın bir zamanda gerçekleşmiştir: bugün anladığımız şekliyle HEMA’nın ortaya çıkışını 1889 yılında yayınladığı “Cold Steel: A Practical Treatise on the Sabre” (Soğuk Çelik: [Süvari] kılıcı üzerine uygulamalı bir eser) isimli kitabı ile İngiliz subay Alfred Hutton’a borçluyuz. Hutton, araştırmaları sonucunda kendisinden çok önce yaşamış George Silver ve Achille Marozzo gibi tarihi ustaların dövüş sistemlerini tekrardan inşa etmiş ve öğretmiştir. Her ne kadar kendi dönemi içerisinde oldukça ciddi bir ilgi uyandırmış olsa da, Alfred Hutton’un ölümü sonrası bu tarihi eskrim yöntemlerine olan ilgi azalmıştır.

1990’lı yılların sonu ile 21. yüzyılın başında, Avrupa ve Amerika’da pek çok farklı serbest araştırmacı ve topluluk neredeyse eş zamanlı olarak tarihi kılıç tekniklerine ilgi duymuş, bu toplulukların araştırmaları ve etkileşimleri sonucu bugün bildiğimiz haliyle HEMA bir savaş sanatları ve tarihi araştırma disiplini olarak ortaya çıkmıştır.

Bugün, Avrupa, Amerika, yakın ve uzak Asya’da yüzlerce ekip, kulüp ve binlerce dövüşçü HEMA ile bu tarihi savaş sanatları geleneğini sürdürmektedir; her yıl düzenlenen sayısız uluslararası turnuva, seminer ve diğer etkinlikler ile HEMA köklü bir Tarihi Savaş Sanatları geleneğinin bugün hala yaşayan ve gelişmekte olan bir dalıdır.

HEFFAC16 Event Trailer (kaynak video)

Günümüzde HEMA, Avrupa, Amerika başta olmak üzere, çeşitli Asya ülkeleri dahil Dünya genelinde yüzlerce kulüp, ekip ve binlerce dövüşü tarafından sürdürülen bir savaş sanatları geleneğidir. HEMA için, tarihi kaynaklardan yorumlanan tekniklerin gerçek dövüş şartlarında denenmesi önemlidir ve bu amaçla genellikle uluslararası katılıma açık turnuvalar düzenlenir.

Modern (olimpik) eskrimden farklı olarak, bir savaş sanatı olan HEMA’nın dünya genelinde otorite sahibi bir düzenleyici federasyon kuruluşu yoktur. HEMA kulüpleri, kendi ülkeleri içerisinde federasyonlar ve düzenleyici kuruluşlar oluşturmaktadır. Düzenlenen turnuvalara hangi seviyede dövüşçülerin/sporcuların katılacağı, turnuva kuralları, hakemlerin eğitimi ve skorlama sistemleri, her turnuva için farklıdır ve turnuvaları düzenleyen organizasyon tarafından belirlenir.

Başta her yıl sonbaharda İsveç’te düzenlenen ve “HEMA olimpiyatları” olarak da anılan Swordfish turnuvası ve ABD’de düzenlenen Longpoint turnuvaları olmak üzere, pek çok ülkede her yıl tekrar eden turnuvalar düzenlenmektedir.

Türkiye’de HEMA, son yıllarda bu savaş sanatına yönelik artan ilgi ve bu konuya ciddiyetle eğilen farklı şehirlerden farklı takım, ekip, dernek, organizasyon ve sporcuların da emeği ile hızla gelişmektedir.