Dussack: Alman kılıç geleneğinin eğitim kılıcı

Dussack veya Dusägge, kelime olarak Çekçe av bıçağı anlamına gelen “tesák” kelimesinden Almanca’ya geçmiş, hafif eğri ve tek ağızlı bir kılıç türüdür ^[1]. Alman kılıç geleneğinde bir eğitim silahı olarak önemli bir yere sahiptir ^[2].

16-17 yüzyıllar arasında Avrupa’da Alman kültür bölgesinde belde taşınan bir silah olarak kullanımı yaygınlaşmıştır. Türk tipi eğri kılıç namlusunun (sabre), geç 16.yy döneminde popüler olan sidesword tipi kabza ile birleştirilmesinin ürünüdür. Alman usulü kabzaya oturtulmuş süvari kılıcı (Säbel auf Teutsch gefasst) olarak tanımlanır. 1579 yılına ait Styria bölgesine ait kayıtlar, yerel demirciler tarafından dövülen 700 kadar Dusägge kılıcın, Türklere karşı savaş vermeye hazırlanan Arşidük II. Charles’a teslim edildiğini belirtir ^[3].

Alman Tarihi Kılıç Geleneği’nin (kunst des fechtens) temel eğitim silahı Dussack’tır. Genellikle tahtadan yapılma ve üzeri kimi durumlarda deri kaplanan, 65cm ile 95cm arasında değişen uzunluğa sahip bir eğitim kılıcıdır. Tek elli neredeyse bütün kılıç tekniklerinin temel eğitim çalışmalar için uygundur. Genellikle el tutma yerinde oyulmuş tek parça tahtadan yapılır, ayrı bir kabza kısmı yoktur, eli koruyan bir balçağa sahiptir^[4].

Tarihi kaynaklarda Dussack’a en erken olarak Andre Paurñfeyndt tarafından yazımış 1516 tarihli Ergrundung Ritterlicher Kunst der Fechterey metninde rastlarız. Avusturya kökenli bir “Freifechter” (özgür dövüşçü) olan Paurñfeyndt, metinde yaklaşık olarak “Messer (bir tip tek elli kısa kılıç), tıpkı Tessak gibi, bütün tek elli kılıçların kökenidir” der, Messer ve Tessak kelimelerini neredeyse birbirleri yerine kullanır.

Özellikle Hector Paulus Mair’in elyazmalarında ve Joachim Meyer’in 1560 ve 1570 tarihli kitaplarında Dussack kullanımına ilişkin çeşitli tekniklerin kullanımı anlatılmakta, kılıç okulunda (fechtschule) eğitim görenler ellerinde karakteristik tahta Dussack’lar ile resmedilmektedir. Virgil Solis gibi Alman kültür bölgesinde yaşamış Rönesans dönem sanatçıları da eserlerinde sık sık Dussack taşıyan veya kullanan savaşçıları betimlemişlerdir.

Alman geleneğini takip eden kılıç okullarında Dussack’ların eğitim kılıcı olarak uzun süre boyunca kullanıldığı bilinmektedir. Bir kılıç ustasının “Meister des Langen Schwertes” (Uzun Kılıç Ustadı) unvanını hak edebilmesi için 3 silahta ustalaşması gerekliydi, bu silahlar sopa, fechtschwert (dövüş kılıcı, bazı durumlarda federschwert için de kullanılır) ve Dussack’tır.

Joachim Meyer kitabında Dussack’ın bütün tek elli kılıçların temeli olduğunu ve Almanlar tarafından uzun kılıçtan sonra en yaygın kullanılan silah olduğunu anlatır. Meyer ayrıca Rapier hariç bütün tek elli kılıçları öğretmek için Dussack kullandığını özellikle belirtir.

Yaklaşık 250 yıl boyunca, Alman bölgesindeki kılıç eğitimi loncalarındaki en önemli silahlardan biri olagelmiş olan Dussack, Avrupa kılıç geleneğinde Sabre olarak anılacak Türk tipi kıvrık namlulu ve tek ağızlı kılıçların atasıdır.

Referanslar

1.  Charles John Ffoulkes, The Armourer and His Craft from the XIth to the XVIth Century, Courier Corporation, 1912, p. 159
2. Amberger, J. Christoph (2000). The secret history of the sword: adventures in ancient martial arts. Multi-Media Book. pp. 185–186. ISBN 978-1-892515-04-9.
3. Säbel, ‘Dusägge’, Deutsch Ende 16. Jahrhundert”, Waffensammlung Beck, Inv-Nr.:Be 10.
4. Claude Blair, “The Early Basket Hilt in Britain” in: Scottish Weapons and Fortifications (ed. David H. Caldwell, 1981)

Telif Hakkı ve Lisans Bilgileri

Aşağıda kaynağı ve kullanım lisansı açıkça belirtilen öğeler haricinde; bu yazının özgün içeriği, Telif Hakkı ve Lisans bilgisi sayfasında belirtilen şartlara tabidir.